Viêm âm đạo là một trong những tình trạng viêm nhiễm phổ biến ở phụ nữ, gây ra không ít phiền toái trong sinh hoạt hằng ngày. Khi gặp tình trạng như khí hư bất thường, ngứa rát vùng kín hay mùi hôi khó chịu, nhiều chị em lập tức tra cứu: “Viêm âm đạo nên ăn gì?” hay “Bị viêm âm đạo kiêng ăn gì?”

Chế độ ăn uống không thể thay thế việc điều trị bằng thuốc, nhưng lại đóng vai trò hỗ trợ quan trọng giúp cải thiện triệu chứng và giảm nguy cơ tái phát. Theo chia sẻ từ BS CKII. Dương Phương Mai, Chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG, lựa chọn thực phẩm đúng cách sẽ giúp môi trường âm đạo ổn định, hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn trong quá trình điều trị.

Vì sao chế độ ăn lại quan trọng với người bị viêm âm đạo?

Viêm âm đạo thường do mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo, tạo điều kiện cho hại khuẩn phát triển quá mức. Những nguyên nhân phổ biến bao gồm: dùng kháng sinh kéo dài, thay đổi nội tiết tố, quan hệ với cường độ mạnh hoặc vệ sinh âm đạo không đúng cách.

Một chế độ ăn giàu probiotic, hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn sẽ góp phần:

• Tăng cường miễn dịch nội sinh

• Ổn định độ pH vùng kín

• Hạn chế vi khuẩn, nấm men phát triển quá mức

“Khi bạn ăn uống lành mạnh, cơ thể sẽ tự điều chỉnh tốt hơn. Hệ vi sinh đường ruột và âm đạo có liên quan mật thiết, do đó dinh dưỡng là yếu tố không thể bỏ qua trong quá trình điều trị viêm âm đạo” — BS CKII. Dương Phương Mai, Phòng khám Đa khoa SIHG.

Các nhóm thực phẩm nên bổ sung

Nhóm thực phẩm bổ sung lợi khuẩn bao gồm Sữa chua & sữa chua uống (Yakult, Probi…)

• Thành phần chính: lợi khuẩn Lactobacillus & Bifidobacterium

• Hàm lượng hiệu quả: mỗi khẩu phần ≥ 10⁷–10⁹ CFU (tương đương 1–10 tỷ lợi khuẩn) để hỗ trợ cân bằng vi sinh đường ruột và âm đạo

• Lượng dùng: 150–200 g/ngày (khoảng 1 hũ)

➤ Giúp ổn định pH âm đạo, giảm viêm và hỗ trợ điều trị hiệu quả.

Nhóm thực phẩm bổ sung hoạt chất kháng khuẩn Allicin có trong tỏi tươi và các chế phẩm từ tỏi

• Hoạt chất chính: allicin – chất kháng khuẩn, kháng nấm

• Hàm lượng cần thiết: 2–4 g tỏi tươi/ngày (~1–2 tép) tương đương 1 g tỏi băm/muỗng canh

• Lượng dùng: 1–2 tép tỏi tươi mỗi ngày, có thể thêm vào món ăn

➤ Tăng cường chức năng miễn dịch, ức chế Candida – tác nhân gây viêm âm đạo.

Nhóm họ rau cải có màu xanh đậm như cải xoăn, rau bina, bông cải xanh…

• Hoạt chất chính: vitamin A, C, E; folate; chất xơ; carotenoid

• Hàm lượng khuyến nghị: 3–5 phần rau/ngày (~300–500 g)

➤ Cung cấp chất chống viêm, hỗ trợ miễn dịch; chất xơ giúp điều hòa hệ vi sinh.

Nhóm các loại hạt dinh dưỡng: hạt lanh, hạt chia…

• Giàu omega-3 ALA (acid α-linolenic), chất xơ

• Hàm lượng:

• Hạt chia: 1 muỗng canh (15 g) chứa ~4 g ALA 

• Hạt lanh: 1 muỗng canh (10 g) chứa ~2 g ALA

• Lượng dùng:

• Hạt chia: 1–2 muỗng canh/ngày

• Hạt lanh: 1 muỗng canh/ngày

• Omega-3 tổng cộng nên đạt 1.1 g/ngày cho nữ tuổi trưởng thành 

➤ Omega-3 giúp giảm viêm, hỗ trợ tuần hoàn – rất cần thiết trong thời gian viêm.

Trái cây giàu vitamin C bao gồm cam, kiwi, ổi…

• Hoạt chất chính: vitamin C (ascorbic acid)

• Hàm lượng: 75 mg/ngày là RDA cho phụ nữ.

• Lượng dùng:

• 1 quả cam (~70 mg C) hoặc

• 1 kiwi (~60 mg C) mỗi ngày

➤ Tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ quá trình làm lành niêm mạc âm đạo.

Nước lọc

• Nhu cầu: 1.5–2 lít/ngày

➤ Giúp cơ thể đào thải độc tố, hỗ trợ cân bằng độ ẩm âm đạo và giảm ngứa rát.

Thực phẩm nên hạn chế hoặc kiêng khi bị viêm âm đạo

Việc lựa chọn sai thực phẩm không chỉ làm nặng thêm triệu chứng như ngứa, khí hư có mùi mà còn làm tăng thời gian điều trị. Dưới đây là những nhóm thực phẩm nên hạn chế tối đa trong khẩu phần ăn hằng ngày nếu bạn đang điều trị hoặc thuộc nhóm có nguy cơ dễ bị tái phát viêm âm đạo:

Thực phẩm chứa đường tinh luyện

• Bao gồm: bánh ngọt, kẹo, nước ngọt có gas, trà sữa, ngũ cốc ăn liền có đường...

• Vì sao nên kiêng:
  Đường tinh luyện làm tăng lượng đường trong máu – môi trường thuận lợi cho nấm men Candida phát triển quá mức, là một trong những tác nhân phổ biến gây viêm âm đạo.

“Nhiều bệnh nhân không biết rằng đường dư thừa có thể ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường âm đạo. Trong quá trình điều trị, việc kiêng đường tinh luyện là cần thiết.” — BS CKII. Dương Phương Mai, Phòng khám Đa khoa SIHG

Thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ

• Bao gồm: đồ chiên rán, lẩu cay, ớt, sa tế, món ăn chế biến cho thêm nhiều gia vị...

• Vì sao nên kiêng:
  Thức ăn cay nóng có thể gây rối loạn tiêu hóa, kích thích tăng nhiệt cơ thể, từ đó khiến vùng kín dễ đổ mồ hôi, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh hơn. Đặc biệt, dầu mỡ dư thừa dễ làm mất cân bằng hệ miễn dịch và tăng nguy cơ tái viêm.

Rượu bia, cà phê và thuốc lá

• Bao gồm: các loại đồ uống có cồn, cà phê, thuốc lá hoặc thuốc lá điện tử

• Vì sao nên kiêng:
  Rượu và cà phê làm giảm hấp thu vitamin nhóm B và vitamin C – những chất giúp tăng miễn dịch. Ngoài ra, thuốc lá làm giảm tuần hoàn máu đến niêm mạc vùng kín, kéo dài thời gian lành viêm.

Thực phẩm lên men, chế biến sẵn

• Bao gồm: dưa muối, kim chi, xúc xích, thịt xông khói, mì gói...

• Vì sao nên kiêng:
  Những loại thực phẩm này thường chứa nhiều muối, chất bảo quản và men không kiểm soát. Với người đang viêm âm đạo, chúng dễ gây rối loạn hệ vi sinh và làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn chéo.

Gợi ý thực đơn 7 ngày cho người điều trị Viêm âm đạo

💡 Mẹo nhỏ:

• Ưu tiên hấp, luộc, xào sơ thay vì chiên xào với lượng dầu mỡ lớn.

• Hạn chế muối, đường và bột ngọt khi chế biến.

• Nên kết hợp thực phẩm giàu lợi khuẩn và chất xơ trong bữa ăn.

Các nguyên lý bạn cần nắm khi tự xây dựng thực đơn

Ưu tiên thực phẩm tươi, chế biến đơn giản

• Lựa chọn rau củ tươi theo mùa, cá, thịt nạc không qua tẩm ướp lâu ngày.

• Ưu tiên hấp, luộc, xào sơ, chiên nhẹ – hạn chế đồ chiên nhiều dầu (hoặc chiên lâu trong dầu), nướng than, quay dầu…

Hạn chế thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn

• Nhiều món ăn công nghiệp chứa chất bảo quản, muối, chất béo chuyển hóa (trans fat) – gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh và miễn dịch.

Duy trì uống đủ nước mỗi ngày

• Uống từ 1.5 – 2 lít nước lọc/ngày, giúp cơ thể đào thải độc tố, giữ ẩm tự nhiên cho niêm mạc vùng kín.

Không tự ý kiêng quá mức

• Việc loại bỏ hoàn toàn tinh bột, chất béo hoặc protein mà không có sự hướng dẫn từ Bác Sĩ có thể dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng, gây mệt mỏi, rối loạn nội tiết.

Kết hợp dinh dưỡng với vệ sinh vùng kín đúng cách

• Vệ sinh âm đạo nhẹ nhàng ngày 1–2 lần với dung dịch pH dịu nhẹ (khoảng 3.8 – 4.5).

• Tránh dùng xà phòng, chất tẩy mạnh hoặc thụt rửa âm đạo sâu – điều này có thể làm mất cân bằng pH và vi sinh tự nhiên.

Ngoài việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, bạn nên chú ý tới cách chế biến, thời gian ăn và lắng nghe phản ứng của cơ thể. Một chế độ ăn đúng cách, duy trì đều đặn 2–4 tuần sẽ giúp cải thiện đáng kể các biểu hiện viêm âm đạo.

Dinh dưỡng đúng cách đóng vai trò hỗ trợ đáng kể trong điều trị viêm âm đạo. Tuy không thể thay thế thuốc điều trị, nhưng ăn uống hợp lý sẽ giúp làm dịu các triệu chứng, hỗ trợ phục hồi lớp niêm mạc âm đạo, tăng sức đề kháng và hạn chế tái phát.

Chúng tôi thường gặp nhiều ca bệnh tái viêm do bệnh nhân tự ý ngưng thuốc hoặc không tuân thủ hướng dẫn dinh dưỡng. Vì vậy, ngoài việc tái khám đúng hẹn, người bệnh nên lưu ý duy trì thực đơn sạch, lành mạnh và cân bằng.

Kết Luận

Viêm âm đạo là một trong số các biểu hiện của sự mất cân bằng trong cơ thể. Một chế độ ăn uống hợp lý, khoa học sẽ góp phần thiết lập lại sự cân bằng đó từ bên trong.

• Hãy bắt đầu từ bữa sáng lành mạnh với thực phẩm có chứa probiotic

• Tránh xa đường tinh luyện và chất kích thích

• Luôn duy trì lượng nước đủ, vệ sinh âm đạo đúng cách

• Và đừng quên: lắng nghe cơ thể mình mỗi ngày

Nếu bạn có dấu hiệu bất thường kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, việc thăm khám và được tư vấn cụ thể bởi Bác Sĩ Sản Phụ Khoa là điều cần thiết. Dinh dưỡng giúp bạn kiểm soát viêm – nhưng chính sự chủ động chăm sóc sức khỏe mới là chìa khóa để phòng ngừa lâu dài.

📍 Phòng khám Đa khoa SIHG
Địa chỉ: Số 16, Đường Tôn Dật Tiên, Phường Tân Hưng, TP. HCM (kế bên Aeon Citimart)
Hotline: 0902681711 - 0906801711

Cố vấn chuyên môn cho bài viết

BS.CKII. Dương Phương Mai là Bác sĩ Sản Phụ khoa và Hỗ trợ sinh sản với hơn 40 năm kinh nghiệm, nguyên là Trưởng khoa Kế hoạch hóa gia đình – BV Từ Dũ và Phó Giám đốc chuyên môn – BV Phụ sản Quốc tế TP.HCM.