Theo thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO - World Health Organization), có đến 75% phụ nữ từng ít nhất một lần trong đời mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa. Trong đó, đặt thuốc phụ khoa là một phương pháp điều trị không xâm lấn được chỉ định phổ biến bởi hiệu quả và khả năng kiểm soát triệu chứng tại chỗ.

Nhưng bạn có chắc mình đã hiểu đúng về kỹ thuật đặt thuốc phụ khoa? Bạn có biết đâu là thời điểm thích hợp, cần lưu ý gì trước – trong – sau khi thực hiện? Và quan trọng hơn cả, bạn đã từng thắc mắc vì sao cùng là một phương pháp nhưng hiệu quả điều trị ở mỗi người lại khác nhau?

Hãy cùng chúng ta giải mã vấn đề này dưới góc nhìn y học hiện đại và thực tiễn lâm sàng được chia sẻ từ BS. Nguyễn Ánh Loan – chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG, người có hơn 35 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe phụ nữ.

Đặt thuốc phụ khoa là gì? Khi nào nên thực hiện?

Đặt thuốc phụ khoa là một phương pháp đưa dược phẩm vào sâu bên trong âm đạo nhằm điều trị tại chỗ các bệnh lý viêm nhiễm, thường là do nấm (như Candida albicans), vi khuẩn, trùng roi (Trichomonas vaginalis) hoặc mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo.

Các trường hợp nên đặt thuốc:

• Viêm âm đạo do nấm, vi khuẩn, tạp khuẩn

• Viêm cổ tử cung mức độ nhẹ

• Khí hư bất thường kéo dài

• Ngứa rát vùng kín, đặc biệt sau kỳ kinh hoặc quan hệ

• Sau một số can thiệp phụ khoa (nạo hút, sinh thiết...)

“Không phải ai cũng cần đặt thuốc, và không phải lúc nào cũng nên đặt thuốc.” – BS. Nguyễn Ánh Loan lưu ý. Quyết định điều trị phải dựa trên chẩn đoán lâm sàng, soi tươi dịch âm đạo hoặc kết quả xét nghiệm vi sinh học.

Quy trình đặt thuốc phụ khoa

Tại Phòng khám Đa khoa SIHG, quy trình đặt thuốc phụ khoa được thực hiện dưới sự hướng dẫn trực tiếp của bác sĩ chuyên khoa, với môi trường vô trùng tuyệt đối và thiết bị hỗ trợ hiện đại như Máy siêu âm đa năng V8 và hệ thống xét nghiệm Sysmex nhằm tăng độ tin cậy trong chẩn đoán.

Các bước chuẩn y khoa bao gồm:

1. Thăm khám và đánh giá triệu chứng lâm sàng

2. Xét nghiệm dịch âm đạo (soi tươi, nhuộm Gram hoặc nuôi cấy vi khuẩn)

3. Chọn loại thuốc phù hợp (viên đặt, kem bôi, gel kháng sinh hoặc kháng nấm)

4. Hướng dẫn đặt thuốc đúng cách: vệ sinh vùng kín – tư thế đặt – thời điểm đặt – lưu thuốc

5. Theo dõi đáp ứng điều trị sau 5–7 ngày

👉 Lưu ý: Tuyệt đối không tự ý đặt thuốc nếu chưa có chỉ định. Điều này có thể dẫn đến kháng thuốc, mất cân bằng hệ vi sinh hoặc thậm chí che lấp triệu chứng của bệnh lý nguy hiểm hơn như viêm lộ tuyến cổ tử cung.

Xem thêm: Quy trình khám phụ khoa

Các loại thuốc đặt phụ khoa phổ biến và cơ chế hoạt động

Thuốc đặt phụ khoa có thể chia thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có cơ chế điều trị khác nhau và phù hợp với từng nguyên nhân bệnh lý.

Phân loại theo thành phần hoạt chất:

• Thuốc kháng nấm: điều trị viêm do nấm Candida

• Thuốc kháng sinh: diệt trùng roi, vi khuẩn kỵ khí

• Thuốc có chứa estrogen nhẹ: phục hồi niêm mạc âm đạo cho phụ nữ mãn kinh

• Kết hợp đa hoạt chất: điều trị đồng thời nhiều nguyên nhân (phổ biến nhất)

Lưu ý quan trọng khi đặt thuốc phụ khoa

Ngay cả khi đã thực hiện đúng chỉ định và lựa chọn loại thuốc phù hợp, hiệu quả của việc đặt thuốc phụ khoa vẫn có thể giảm sút đáng kể nếu bạn bỏ qua những lưu ý thiết yếu trong quá trình sử dụng. Theo khuyến nghị từ cẩm nang y học toàn cầu (MSD Manual), một số hành động tưởng chừng nhỏ nhưng lại làm tăng nguy cơ kháng thuốc, tái phát viêm nhiễm hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản về sau.

Hạn chế quan hệ trong thời gian đặt thuốc

Một nguyên tắc quan trọng nhưng thường bị lơ là, đó là tránh quan hệ vợ chồng trong suốt thời gian điều trị. Lý do là vì:

• Cơ học: Quan hệ làm thay đổi vị trí viên thuốc, khiến hoạt chất không được hấp thu đúng cách

• Lây nhiễm chéo: Vi khuẩn/nấm có thể lây qua bạn tình, khiến quá trình điều trị trở nên kém hiệu quả

Vệ sinh đúng cách

Rất nhiều phụ nữ hiểu lầm rằng cần phải “làm sạch thật sâu” để hỗ trợ điều trị viêm âm đạo. Tuy nhiên theo MSD Manual, việc vệ sinh sâu âm đạo làm mất cân bằng vi sinh, rửa trôi lớp bảo vệ tự nhiên – vô tình tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh hơn.

Bạn chỉ cần:

• Sử dụng dung dịch vệ sinh dịu nhẹ có độ pH 4 – 6 không chứa chất tẩy rửa mạnh.

• Rửa nhẹ nhàng bên ngoài, không thụt rửa

• Lau khô bằng khăn sạch, mềm

Tuân thủ đúng liều lượng và lịch tái khám

Một trong những nguyên nhân khiến bệnh tái phát là người bệnh tự ý ngưng thuốc khi triệu chứng giảm. Theo BS Nguyễn Ánh Loan, kể cả khi không còn ngứa hay khí hư, bạn vẫn cần hoàn thành đủ liệu trình điều trị để loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh.

Có nên đặt thuốc phụ khoa tại nhà không?

Rất nhiều bạn đặt ra câu hỏi: “Tôi có thể tự đặt thuốc tại nhà không?” Câu trả lời là có, nhưng chỉ khi đã được bác sĩ thăm khám và kê toa rõ ràng. Trong mọi trường hợp, bạn không nên tự ý mua thuốc đặt theo lời khuyên trên mạng hoặc theo đơn cũ.

Khi nào nên đến cơ sở y tế chuyên khoa?

• Có biểu hiện viêm kéo dài: khí hư mùi hôi, ngứa, rát, đau khi quan hệ

• Đã từng điều trị nhưng tái phát nhiều lần

• Xuất hiện máu âm đạo bất thường

• Cảm giác đau bụng dưới liên tục

Vai trò của thiết bị hiện đại trong chẩn đoán

Tại Phòng khám Đa khoa SIHG, quy trình thăm khám phụ khoa được hỗ trợ bởi:

• Máy siêu âm đa năng V8: giúp xác định cấu trúc tử cung, buồng trứng

• Máy chụp X-quang: hỗ trợ tầm soát u xơ hoặc tổn thương vùng chậu

• Hệ thống xét nghiệm Sysmex – Nhật Bản: tăng độ tin cậy khi phân tích vi sinh gây viêm

“Chẩn đoán đúng là bước tiên quyết để điều trị hiệu quả. Với công nghệ và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, tỷ lệ điều trị thành công tại SIHG luôn đạt mức cao.” – BS. Nguyễn Ánh Loan chia sẻ.

Tổng kết

Đặt thuốc phụ khoa là phương pháp điều trị tại chỗ hiệu quả, nhưng chỉ phát huy hết tác dụng khi bạn:

• Được chẩn đoán chuẩn xác

• Sử dụng thuốc đúng loại, đúng liều

• Tuân thủ hướng dẫn về vệ sinh và kiêng cữ

Viêm nhiễm phụ khoa không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn đe dọa sức khỏe sinh sản về lâu dài nếu không được điều trị triệt để.

👉 Nếu bạn đang lo lắng về sức khỏe phụ khoa, hãy đặt lịch khám tại Phòng khám Đa khoa SIHG – Số 16, Đường Tôn Dật Tiên, Phường Tân Hưng, TP.HCM – để được BS Nguyễn Ánh Loan tư vấn và hỗ trợ kịp thời từ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.

📞 Hotline: 0902681711 – 0906801711
🌐 Website: www.sihg.vn

Cố vấn chuyên môn cho bài viết

BS. Nguyễn Ánh Loan là chuyên gia Sản Phụ khoa với hơn 35 năm kinh nghiệm, từng đảm nhiệm vai trò Trưởng khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản tại Trung tâm Y tế Quận 5. Hiện Bác sĩ đang công tác tại Phòng khám Đa khoa SIHG