Nếu bạn thấy khí hư đổi màu, có mùi lạ hoặc ngứa rát, khả năng cao cơ thể đang gửi tín hiệu cảnh báo. Nội dung dưới đây sẽ giúp bạn hiểu “khí hư bất thường” là gì, cách nhận biết sớm và vì sao tình trạng này thường xuất hiện. Bạn sẽ biết khi nào nên đi khám để được Bác Sĩ đánh giá và tư vấn phù hợp, thay vì tự xử lý theo cảm tính.

Khí hư bất thường là gì? Có khác gì khí hư sinh lý?

Khí hư sinh lý là dịch tiết tự nhiên từ âm đạo và cổ tử cung. Dịch này giúp giữ ẩm, tự làm sạch và cân bằng hệ vi sinh vùng kín. Màu sắc thường trong đến trắng sữa, mùi nhẹ, lượng thay đổi theo chu kỳ.

Khí hư bất thường xuất hiện khi màu, mùi, độ đặc hoặc số lượng thay đổi rõ rệt, đặc biệt khi kèm với các triệu chứng như ngứa rát, đau khi đi tiểu, đau khi quan hệ hoặc kinh nguyệt bất thường. Tình trạng này thường liên quan đến mất cân bằng hệ vi khuẩn âm đạo, nhiễm nấm, ký sinh trùng hoặc các yếu tố nội tiết và thói quen sinh hoạt.

Có ba đặc điểm cốt lõi mà bạn có thể quan sát thông qua cảm quan:

• Màu sắc: chuyển sang vàng, xanh lá, xám, nâu/đỏ hoặc trắng vón như bã đậu.

• Mùi: hôi nặng, tanh khó chịu, tăng mùi sau quan hệ.

• Kết cấu – số lượng: đặc quánh, sủi bọt, loãng bất thường hoặc ra quá nhiều so với bình thường.

Một số thay đổi nhẹ theo chu kỳ là bình thường, ví dụ dịch trong dai hơn trước rụng trứng. Tuy vậy, khi thay đổi kéo dài trên vài ngày, nhất là có mùi và ngứa chính là lúc bạn cần lưu ý. 

BS. CKII. Dương Phương Mai, Chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG chia sẻ: “Phụ nữ nên theo dõi khí hư như một ‘chỉ báo sức khỏe’ hàng ngày; bất kỳ biến đổi rõ ràng nào kèm theo đó là khó chịu thì đều cần được bác sĩ chẩn đoán sớm.”

Dấu hiệu nào giúp bạn nhận biết khí hư đang bất thường?

Bạn có thể tự sàng lọc bằng các nhóm dấu hiệu dưới đây. Hãy ghi nhận thời điểm bắt đầu, mức độ khó chịu và hoàn cảnh liên quan (sau khi quan hệ, sau khi dùng kháng sinh hoặc khi căng thẳng kéo dài…).

Màu sắc thay đổi

• Trắng vón như bã đậu: thường gợi ý nhiễm nấm Candida, kèm ngứa rát nhiều.

• Xanh/vàng, có bọt: có thể liên quan Trichomonas, nhiều trường hợp có đi kèm với mùi hôi.

• Trắng–xám: nếu đi kèm với mùi tanh thì xác suất cao là triệu chứng của viêm âm đạo do vi khuẩn (BV - Bacterial Vaginosis).

• Nâu / đỏ: có thể là máu cũ lẫn khí hư; nếu kéo dài hoặc kèm đau lúc bạn nên đi khám ngay khi có thể.

Mùi khó chịu

• Mùi tanh / hôi rõ: mùi tăng sau khi quan hệ hoặc sau kỳ kinh thường gợi ý rối loạn hệ vi khuẩn âm đạo.

• Mùi lạ mới xuất hiện: hãy theo dõi trong 72 giờ, nếu triệu chứng không thuyên giảm hãy đi khám ngay tại các cơ sở y tế uy tín.

Kết cấu – số lượng

• Đặc quánh hoặc sệt như keo: thường gặp trong các tình huống viêm nhiễm.

• Sủi bọt, loãng: gợi ý ký sinh trùng hoặc mất cân bằng hệ vi sinh.

• Ra với số lượng quá nhiều: nếu kèm ngứa, rát, đau vùng chậu thì cần thăm khám.

Triệu chứng khác đi kèm

• Ngứa rát, sưng đỏ âm hộ

• Tiểu buốt, tiểu rát

• Đau khi quan hệ, đau vùng chậu âm ỉ hoặc tăng dần

• Chảy máu bất thường ngoài kỳ kinh

• Sốt nhẹ đến sốt cao (đặc biệt khi kèm đau bụng dưới)

Bạn nên phân biệt các tình huống sinh lý. Ví dụ, khí hư ra nhiều hơn vào giữa chu kỳ hoặc khi có kích thích sinh lýcó thể là bình thường nếu không kèm mùi hôi, ngứa rát hay đổi màu. Trong thai kỳ, nội tiết tăng cũng làm khí hư nhiều hơn; tuy vậy, nếu có mùi và ngứa, bạn cần đi khám sớm để bảo đảm an toàn cho mẹ và em bé.

Một số yếu tố dễ làm bạn hiểu sai. Sử dụng dung dịch vệ sinh tẩy rửa quá mạnh hoặc có độ pH không phù hợp (pH<3.8 và pH > 4.5) có thể làm khô rát tạm thời, gây cảm giác “hôi” hoặc “rát” dù chưa bị nhiễm trùng. Bạn nên vệ sinh âm đạo đúng cách và ưu tiên sản phẩm có độ pH từ 3.8 – 4.5 để hỗ trợ hệ vi sinh tự nhiên.

Mẹo theo dõi tại nhà trong ngắn hạn

• Ghi chép ngắn: màu, mùi, lượng, cảm giác ngứa / đau theo ngày.

• Lưu ý bối cảnh: sau dùng kháng sinh, thay đổi bạn tình, căng thẳng, mất ngủ kéo dài.

• Tránh thụt rửa hay xịt rửa sâu; hãy vệ sinh âm đạo đúng cách bằng nước sạch và sản phẩm dịu nhẹ.

• Không tự dùng thuốc còn dư hoặc đơn thuốc của người khác.

Những nguyên nhân chính khiến khí hư bất thường là gì?

Khí hư bất thường xuất hiện do rối loạn hệ vi sinh âm đạo, tác nhân nhiễm trùng hoặc thay đổi nội tiết. Một số trường hợp liên quan đến bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs)…

Viêm âm đạo do vi khuẩn (BV - Bacterial Vaginosis) gây biểu hiện gì?

BV xảy ra khi vi khuẩn kỵ khí phát triển quá mức và làm giảm lợi khuẩn Lactobacillus. Môi trường âm đạo vì thế bớt tính acid tự nhiên, dễ sinh mùi tanh.

Dấu hiệu thường gặp gồm khí hư màu trắng–xám, mùi tanh nồng, đặc biệt tăng mùi sau quan hệ hoặc sau kỳ kinh. Vùng kín thường không ngứa rát dữ dội như nấm, nhưng cảm giác ẩm ướt khó chịu kéo dài.
Yếu tố làm tăng nguy cơ: ngoại tình, quan hệ mà không dùng biện pháp bảo vệ, hút thuốc lá, sử dụng dung dịch vệ sinh có chứa xà phòng hoặc có độ pH không phù hợp (pH<3.8 hoặc pH > 4.5).

Nhiễm nấm Candida gây khí hư như thế nào?

Candida vốn có thể tồn tại với số lượng nhỏ trong âm đạo. Khi cân bằng vi sinh bị phá vỡ, nấm bùng phát và gây viêm. Biểu hiện kinh điển là khí hư trắng vón như bã đậu, ngứa rát mạnh, kèm đỏ và sưng vùng âm hộ.

Bạn có thể thấy đau khi đi tiểu hoặc khó chịu khi quan hệ.
Yếu tố làm tăng nguy cơ: dùng kháng sinh kéo dài, tiểu đường, thai kỳ, mặc đồ lót ẩm ướt, căng thẳng kéo dài hoặc ngủ kém… 

Nhiễm Trichomonas làm khí hư đổi màu ra sao?

Trichomonas vaginalis là ký sinh trùng lây truyền qua tình dục. Bệnh có thể không triệu chứng trong thời gian đầu, khiến bạn khó nhận biết. Khi biểu hiện rõ, khí hư thường màu vàng hoặc xanh lá, loãng, có bọt, mùi hôi, kèm ngứa rát.

Yếu tố làm tăng nguy cơ: ngoại tình, quan hệ không dùng biện pháp bảo vệ, tiền sử nhiễm các bệnh lây qua đường tình dục khác. Trichomonas có thể cùng tồn tại với vi khuẩn Bacterial Vaginosis hoặc các tác nhân khác, khiến mùi hôi đậm hơn.

Bệnh lậu và Chlamydia có làm khí hư bất thường không?

Có. Lậu và Chlamydia đều là vi khuẩn lây qua quan hệ, có thể gây khí hư vàng / xanh đục, kèm tiểu buốt hoặc đau vùng chậu âm ỉ. Không ít trường hợp triệu chứng nhẹ hoặc mơ hồ, khiến người bệnh chủ quan.

Bệnh viêm vùng chậu (PID - Pelvic Inflammatory Disease) có liên quan tới khí hư?

Có. PID là tình trạng vi khuẩn từ âm đạo, cổ tử cung lan vào tử cung, vòi trứng và vùng chậu. Khí hư có thể đặc, hôi và đi kèm đau vùng chậu, sốt, mệt mỏi. Đây là nhóm triệu chứng cần được đánh giá sớm để hạn chế biến chứng đường sinh sản.

Yếu tố nguy cơ: tiền sử STIs, đặt vòng tránh thai, quan hệ với cường độ mạnh gây viêm kích thích vùng kín, vệ sinh kém hoặc ngược lại là lạm dụng sản phẩm vệ sinh có pH không phù hợp (pH < 3.8 hoặc pH > 4.5).

Nhiễm Virus u nhú người (HPV - Human Papillomavirus) có thể khiến khí hư bất thường không?

Một số sang thương cổ tử cung do HPV có thể đi kèm khí hư lẫn máu hoặc ra máu sau quan hệ. Nhiều trường hợp không gây khó chịu rõ rệt, nên chị em dễ bỏ qua. Nên tầm soát HPV theo độ tuổi có thể giúp phát hiện sớm các bất thường cổ tử cung.

Nội tiết, biện pháp tránh thai và thói quen sinh hoạt có thể làm khí hư thay đổi?

Có. Nội tiết dao động ở các giai đoạn như rụng trứng, thai kỳ, sau sinh hoặc cho con bú có thể làm lượng khí hư tăng. Thuốc nội tiết, đặt dụng cụ tử cung (IUD - Intrauterine Device), hoặc căng thẳng mạn tính cũng làm dịch tiết thay đổi.

Thói quen ảnh hưởng thường gặp:

• Vệ sinh âm đạo không đúng cách: xà phòng kiềm mạnh, tắm bồn lâu, xịt rửa nhiều lần / ngày.

• Dùng dung dịch vệ sinh có độ pH không phù hợp (pH<3.8 hoặc pH > 4.5): làm mất cân bằng hệ vi sinh.

• Đồ lót bí, ẩm, quần bó sát khi vận động kéo dài.

• Chế độ ăn nhiều đường, thiếu ngủ: tạo điều kiện cho các loại nấm phát triển.

Để hỗ trợ cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể, bạn nên ưu tiên dùng dung dịch vệ sinh có độ pH từ 3.8 – 4.5, tắm rửa nhẹ nhàng, thay đồ lót khô thoáng và hạn chế sản phẩm có mùi gắt.

BS. CKII. Dương Phương Mai, Chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG nhấn mạnh: “Không phải mọi thay đổi khí hư đều là bệnh lý nghiêm trọng, nhưng khi có mùi hôi, đổi màu, ngứa rát hoặc đau vùng chậu, phụ nữ nên đi khám để được Bác Sĩ đánh giá nguyên nhân cụ thể.”

Câu hỏi thường gặp của triệu chứng khí hư bất thường

“Khí hư màu nâu trước kỳ kinh có đáng lo không?” 

Khí hư lẫn nâu trước kỳ kinh đôi khi chỉ là máu cũ trộn vào dịch. Tình huống này có thể thoáng qua và tự hết trong một đến hai ngày.
Bạn cần đi khám nếu màu nâu kéo dài, có mùi hôi, đau vùng chậu, chóng mặt hoặc xuất hiện sau quan hệ. Bác Sĩ sẽ kiểm tra cổ tử cung và loại trừ viêm nhiễm hay tổn thương niêm mạc.

“Khí hư có mùi tanh sau quan hệ có phải viêm âm đạo do vi khuẩn (BV - Bacterial Vaginosis)?”

Mùi tanh tăng sau quan hệ là gợi ý điển hình của vi khuẩn BV vì sự thay đổi môi trường pH và hệ vi khuẩn âm đạo. Bạn có thể đồng thời thấy khí hư trắng–xám, mỏng và ẩm ướt khó chịu.
Bạn nên tránh sản phẩm tẩy rửa mạnh, ghi chú thời điểm tăng mùi và sắp xếp khám sớm. Bác Sĩ cần đánh giá để phân biệt với Trichomonas (Trichomonas vaginalis) hay STI khác, vì triệu chứng có thể chồng lấp.

“Khí hư nhiều khi mang thai có bình thường không?”

Trong thai kỳ, nội tiết tăng làm khí hư nhiều hơn và loãng hơn là điều có thể gặp. Đây là phản ứng sinh lý hỗ trợ bảo vệ đường sinh dục.
Bạn cần đi khám nếu khí hư đổi màu, mùi hôi rõ, ngứa rát hoặc kèm đau bụng dưới. Việc đánh giá sớm giúp bảo đảm thai kỳ an toàn. Trong sinh hoạt hằng ngày, bạn nên chọn đồ lót cotton thấm hút, thay thường xuyên và dùng dung dịch vệ sinh có độ pH từ 3.8 – 4.5 để hỗ trợ hệ vi sinh tự nhiên.

“Tôi có thể tự mua thuốc đặt khi thấy khí hư bất thường không?”

Bạn không nên tự dùng thuốc vì nguyên nhân khí hư bất thường rất đa dạng: BV, nấm Candida, Trichomonas, STI như lậu/Chlamydia hay thay đổi nội tiết. Mỗi nhóm cần hướng tiếp cận khác nhau.
Việc dùng thuốc không phù hợp có thể làm triệu chứng mờ đi, khó chẩn đoán, hoặc làm mất cân bằng hệ vi sinh nặng hơn. Bạn nên đi khám để được chẩn đoán và phác đồ điều trị hiệu quả theo đánh giá của Bác Sĩ.

“Tôi cần chuẩn bị gì trước khi đi khám?”

Bạn nên ghi chép lại tình trạng khí hư (màu, mùi, lượng, thời điểm khởi phát và các yếu tố liên quan như sau kỳ kinh, sau quan hệ, sau dùng kháng sinh hoặc thời kỳ căng thẳng). Bạn nên tránh quan hệ và không dùng thuốc đặt trong 24–48 giờ trước khi khám để Bác Sĩ dễ đánh giá.
Bạn cần vệ sinh âm đạo đúng cách bằng nước sạch và sản phẩm dịu nhẹ, tránh các sản phẩm vệ sinh có mùi gắt. Hãy mang theo danh sách thuốc đang dùng, đặc biệt là kháng sinh hoặc nội tiết, để Bác Sĩ tham khảo.

Kết luận 

Khi gặp các dấu hiệu đã nêu, bạn nên thu xếp khám tại cơ sở y tế uy tín để được Bác Sĩ thăm khám, chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả tùy theo nguyên nhân. 

Nếu bạn sống tại Quận 7 hoặc lân cận, bạn có thể đặt lịch thăm khám ngay tại:

Phòng khám Đa khoa SIHG

• Địa chỉ: Số 16, Đường Tôn Dật Tiên, Phường Tân Hưng, TP. HCM (kế bên Aeon Citimart)

• Hotline: 0902681711 – 0906801711.

Phòng khám Đa khoa SIHG quận 7 sở hữu Đội ngũ Bác Sĩ giàu kinh nghiệm cùng hệ thống thiết bị hỗ trợ chẩn đoán tiên tiến giúp hỗ trợ tầm soát sớm các bất thường phụ khoa, phù hợp với nhu cầu chăm sóc sức khỏe chủ động và an toàn của phụ nữ hiện đại.