Khí hư màu vàng là một trong những triệu chứng phổ biến khiến nhiều người cảm thấy lo lắng, nhất là khi đi kèm các dấu hiệu như mùi hôi, ngứa rát hoặc cảm giác khó chịu ở vùng kín. Vậy khí hư màu vàng có phải là biểu hiện của bệnh lý phụ khoa nghiêm trọng hay chỉ là hiện tượng sinh lý bình thường?

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ về triệu chứng khí hư màu vàng – từ khái niệm, nguyên nhân đến dấu hiệu cảnh báo và thời điểm cần gặp Bác Sĩ. Nội dung được tư vấn chuyên môn bởi BS. Nguyễn Ánh Loan, chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG, với hơn 35 năm kinh nghiệm trong chẩn đoán và điều trị các vấn đề phụ khoa.

Khí hư là gì? Chức năng và biểu hiện bình thường

Khí hư hay còn gọi là dịch tiết âm đạo, là một hiện tượng sinh lý bình thường ở phụ nữ. Nó được tiết ra từ tuyến cổ tử cung và âm đạo, đóng vai trò duy trì độ ẩm, ổn định pH và ngăn ngừa sự xâm nhập của vi khuẩn có hại.

Một số đặc điểm của khí hư sinh lý bình thường, bao gồm:

• Màu trắng trong hoặc hơi đục

• Không mùi hoặc mùi nhẹ, không gây khó chịu

• Không gây ngứa, rát hay đau

• Lượng tiết sẽ tăng nhẹ trong kỳ rụng trứng, trước chu kỳ kinh hoặc khi quan hệ

Khí hư sinh lý là biểu hiện cho thấy hệ nội tiết hoạt động ổn định và vùng kín được bảo vệ tốt.

Khí hư màu vàng, xanh loãng là gì?

Khác với khí hư sinh lý, khí hư có màu vàng hoặc xanh loãng thường là dấu hiệu cảnh báo bất thường, có thể xuất phát từ nguyên nhân sinh lý hoặc bệnh lý.

Trong nhiều trường hợp, khí hư có màu lạ là phản ứng của cơ thể với các tác nhân kích thích như vi khuẩn, nấm hoặc virus gây viêm nhiễm. Màu sắc thay đổi là kết quả của bạch cầu, tế bào chết, dịch viêm hoặc dịch mủ xuất hiện trong dịch tiết âm đạo.

Các biểu hiện cần lưu ý khi khí hư bất thường:

• Khí hư màu vàng: có thể đặc hoặc loãng, có mùi tanh, hôi, đôi khi đi kèm lợn cợn như mủ

• Khí hư màu xanh loãng: dễ nhận thấy trong trường hợp nhiễm trùng Trichomonas – một loại sinh vật đơn bào lây truyền qua quan hệ

Theo BS. Nguyễn Ánh Loan, chuyên khoa sản phụ khoa, phòng khám đa khoa SIHG
“Khí hư đổi màu không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu đi kèm ngứa rát, đau bụng dưới hoặc có mùi hôi rõ rệt, thì rất có thể là dấu hiệu của bệnh lý phụ khoa cần được can thiệp sớm.”

Nguyên nhân khiến âm đạo ra khí hư màu vàng hoặc xanh loãng

Hiện tượng khí hư màu vàng hoặc xanh loãng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Chúng ta cần phân biệt giữa nguyên nhân sinh lý và bệnh lý để xử lý đúng cách, tránh chủ quan hoặc tự điều trị sai phương pháp.

Nguyên nhân sinh lý

Một số yếu tố không thuộc nhóm bệnh lý nhưng vẫn có thể khiến khí hư thay đổi tạm thời:

• Rối loạn nội tiết tố: Sự dao động hormone estrogen và progesterone trong giai đoạn tiền mãn kinh, sau sinh hoặc dùng thuốc tránh thai có thể làm thay đổi tính chất khí hư.

• Vệ sinh âm đạo không đúng cách: Dùng dung dịch vệ sinh có độ pH không phù hợp (pH<3.8 hoặc pH>4.5), thụt rửa sâu hoặc lau chùi quá mạnh đều có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh trong âm đạo khiến khí hư đổi sang màu vàng.

• Căng thẳng: một nguyên nhân mà ít người để ý là căng thẳng kéo dài cũng có thể ảnh hưởng đến miễn dịch và làm thay đổi màu sắc của khí hư.

Nguyên nhân bệnh lý

Đây là nhóm nguyên nhân cần đặc biệt lưu ý, bởi chúng thường liên quan đến các bệnh lý phụ khoa, viêm nhiễm hoặc thậm chí bệnh lây truyền qua đường quan hệ:

Viêm âm đạo do vi khuẩn (BV - Bacterial Vaginosis)

Viêm âm đạo do vi khuẩn xảy ra khi sự cân bằng hệ vi sinh trong âm đạo bị phá vỡ, dẫn đến sự phát triển mạnh mẽ của vi khuẩn có hại, điển hình như Gardnerella vaginalis, làm suy giảm các lợi khuẩn tự nhiên như Lactobacillus.

Cơ chế gây khí hư màu vàng:
Khi các vi khuẩn kỵ khí phát triển quá mức, chúng tạo ra amin bay hơi – hợp chất có mùi tanh đặc trưng. Sự hiện diện của bạch cầu và tế bào viêm cũng khiến khí hư trở nên loãng, có màu vàng nhạt hoặc xám.

Dấu hiệu nhận biết:

• Khí hư loãng, màu vàng nhạt hoặc xám

• Mùi tanh rõ rệt, thường nặng hơn sau quan hệ

• Có thể kèm cảm giác ngứa nhẹ hoặc khó chịu âm ỉ

Nhiễm Trichomonas (Trichomonas vaginalis)

Trichomonas là một loại sinh vật đơn bào lây truyền chủ yếu qua quan hệ. Khi nhiễm, chúng gây tổn thương lớp niêm mạc âm đạo và làm thay đổi môi trường pH nội sinh.

Cơ chế gây khí hư màu vàng hoặc xanh:
Tác động viêm từ Trichomonas làm tiết dịch tăng, khí hư trở nên loãng, thường có bọt và chuyển sang màu xanh lục hoặc vàng xanh. Bên cạnh đó, bạch cầu và tế bào viêm tích tụ khiến khí hư có mùi khó chịu.

Dấu hiệu nhận biết:

• Khí hư màu xanh hoặc vàng xanh, có bọt nhỏ li ti

• Mùi hôi nồng, khó chịu

• Ngứa rát vùng kín, có thể đau khi đi tiểu hoặc sau quan hệ

Viêm lộ tuyến cổ tử cung

Tình trạng lộ tuyến khiến các tế bào tuyến bên trong cổ tử cung lan ra ngoài, tiếp xúc trực tiếp với môi trường âm đạo, dễ bị kích ứng và viêm nhiễm.

Cơ chế gây khí hư màu vàng:
Khi khu vực lộ tuyến bị viêm, các tuyến tiết dịch hoạt động quá mức, kết hợp với vi khuẩn sẵn có trong âm đạo, làm khí hư trở nên vàng, đặc và thường ra nhiều hơn bình thường.

Dấu hiệu nhận biết:

• Khí hư vàng đậm, có thể đặc như mủ nhẹ

• Cảm giác ẩm ướt kéo dài

• Vùng kín dễ kích ứng, nhất là sau quan hệ

Viêm vùng chậu (PID - Pelvic Inflammatory Disease)

Viêm vùng chậu thường xảy ra khi vi khuẩn từ âm đạo di chuyển ngược lên tử cung, ống dẫn trứng và buồng trứng, gây viêm nhiễm diện rộng trong hệ sinh sản nữ.

Cơ chế gây khí hư màu vàng:
Tình trạng viêm nặng dẫn đến tích tụ mủ trong cơ quan sinh sản, dịch mủ thoát ra ngoài qua âm đạo và biến khí hư thành dạng vàng đục, đôi khi có mùi hôi rõ rệt. Phản ứng viêm cũng gây tăng tiết dịch và rối loạn tiết tố tại chỗ.

Dấu hiệu nhận biết:

• Khí hư vàng đậm, đục, có thể lẫn mủ

• Mùi hôi khó chịu, kéo dài nhiều ngày

• Đau âm ỉ vùng bụng dưới, cảm giác mệt mỏi

Bệnh lây qua đường tình dục (STIs - Sexually Transmitted Infections)

Các bệnh như lậu (Neisseria gonorrhoeae), chlamydia (Chlamydia trachomatis)… thường lây truyền qua quan hệ không an toàn và ảnh hưởng trực tiếp đến vùng kín.

Cơ chế gây khí hư màu vàng:
Các tác nhân gây bệnh kích thích phản ứng viêm mạnh, khiến khí hư tiết ra nhiều hơn và chuyển sang màu vàng đậm, thậm chí lẫn mủ nếu bệnh tiến triển nặng.

Dấu hiệu nhận biết:

• Khí hư màu vàng hoặc vàng xanh, có mùi hôi

• Tiểu buốt, nóng rát khi đi tiểu

• Đau khi quan hệ hoặc chảy máu bất thường

Ra khí hư màu vàng hoặc xanh loãng có nguy hiểm không?

Trong phần lớn trường hợp, khí hư chuyển sang màu vàng hay xanh loãng là dấu hiệu cảnh báo có viêm nhiễm. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm còn tùy thuộc vào nguyên nhân và thời gian phát hiện.

Nếu không điều trị kịp thời, khí hư bất thường có thể ảnh hưởng đến:

Ảnh hưởng đến tâm lý và sinh hoạt hàng ngày

• Cảm giác ngứa, mùi hôi hoặc ẩm ướt liên tục khiến bạn khó tập trung khi làm việc

• Mất tự tin trong giao tiếp, nhất là trong mối quan hệ vợ chồng

• Trạng thái lo lắng kéo dài có thể gây mất ngủ, giảm chất lượng cuộc sống

Tác động đến khả năng sinh sản

• Viêm nhiễm kéo dài làm tổn thương cổ tử cung, tử cung và buồng trứng

• Gây tắc vòi trứng, cản trở quá trình thụ tinh

• Tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung hoặc vô sinh thứ phát

“Một số bệnh lý gây khí hư màu vàng như viêm vùng chậu hay nhiễm Chlamydia có thể diễn tiến âm thầm nhưng hậu quả để lại rất nghiêm trọng nếu không điều trị đúng cách.”
— BS. Nguyễn Ánh Loan, chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG

Khi nào nên gặp Bác sĩ?

Bạn nên chủ động đến cơ sở y tế chuyên khoa khi gặp một trong các dấu hiệu sau:

• Khí hư có màu vàng đậm, vàng xanh, hoặc xanh loãng kéo dài nhiều ngày

• Mùi hôi nặng, tanh như cá ươn

• Ngứa, rát, đau vùng kín hoặc bụng dưới

• Đau khi quan hệ hoặc chảy máu sau quan hệ

• Có tiền sử mắc bệnh phụ khoa hoặc đang điều trị mà không thuyên giảm

Khám và điều trị sớm không chỉ giúp giảm triệu chứng mà còn ngăn chặn biến chứng nặng nề, đặc biệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.

Cách phòng ngừa khí hư màu vàng hoặc xanh loãng

Bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa các bất thường khí hư bằng những thói quen khoa học:

• Vệ sinh vùng kín đúng cách: Sử dụng dung dịch có độ pH từ 3.8 – 4.5, tránh thụt rửa sâu, không lạm dụng dung dịch sát khuẩn mạnh

• Quan hệ an toàn: Sử dụng biện pháp bảo vệ, không quan hệ với cường độ mạnh, giữ vệ sinh trước và sau quan hệ

• Thăm khám phụ khoa định kỳ: Ít nhất 1–2 lần mỗi năm, đặc biệt nếu từng có tiền sử viêm nhiễm

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, uống đủ nước, bổ sung lợi khuẩn (probiotic)

Tổng kết

Khí hư màu vàng hoặc xanh loãng không nên xem nhẹ. Đây có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề phụ khoa cần xử lý sớm. Hiểu đúng – xử lý kịp thời – và phòng ngừa chủ động là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản của chính bạn.

Nếu bạn cần tư vấn từ Bác Sĩ có kinh nghiệm, hãy liên hệ với Phòng khám Đa khoa SIHG – Số 16, Đường Tôn Dật Tiên, Phường Tân Hưng, TP.HCM (kế bên Aeon Citimart) qua hotline 0902681711 – 0906801711 để được hỗ trợ nhanh chóng và tận tâm. Phòng khám SIHG có hệ thống trang thiết bị tiên tiến, bao gồm:

• Giường sản phụ khoa nhập khẩu Mỹ mang lại trải nghiệm thoải mái và riêng tư

• Máy siêu âm đa năng V8 giúp tăng độ tin cậy trong chẩn đoán hình ảnh

• Hệ thống xét nghiệm Sysmex hiện đại cho ra kết quả nhanh chóng và chuẩn xác.

SIHG còn có đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, nhiều năm kinh nghiệm công tác tại các bệnh viện lớn trên khắp cả nước.

Cố vấn chuyên môn cho bài viết

BS. Nguyễn Ánh Loan là chuyên gia Sản Phụ khoa với hơn 35 năm kinh nghiệm, từng đảm nhiệm vai trò Trưởng khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản tại Trung tâm Y tế Quận 5. Hiện Bác sĩ đang công tác tại Phòng khám Đa khoa SIHG.