Phần lớn phái đẹpcho rằng dung dịch vệ sinh là giải pháp lý tưởng để giữ vùng kín sạch sẽ, thì một nhóm kháclại bất ngờ gặp tình trạng ngứa, khó chịu sau khi sử dụng. Câu hỏi đặt ra: Đây có phải là do viêm nhiễm, do dị ứng hay đơn thuần chỉ là phản ứng tạm thời?

Thực tế, ngứa rát âm đạo sau khi dùng dung dịch vệ sinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phổ biến nhất là sự mất cân bằng độ pH và sự mẫn cảm của âm đạo đối với thành phần hoá chất trong sản phẩm. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về nguyên nhân, dấu hiệu, và cách xử lý khi gặp tình trạng này.

Dung dịch vệ sinh có thể gây ngứa rát âm đạo không?

Câu trả lời là có. Mỗi loại dung dịch vệ sinh đều có thể tác động trực tiếp đến môi trường vi sinh và độ pH tự nhiên trong âm đạo. Khi sử dụng không đúng cách hoặc chọn sản phẩm không phù hợp, vùng kín có thể phản ứng lại bằng cách ngứa, rát, mẩn, đỏ, hoặc thậm chí là viêm nhiễm.

Cơ chế tác động lên âm đạo

• Vùng âm đạo có độ pH dao động từ 3.8 - 4.5, giúp duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh vật trong môi trường âm đạo.

• Dung dịch có độ pH cao hơn (> 4.5) có thể phá vỡ lớp axit bảo vệ, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển.

• Ngược lại, pH < 3.8 lại gây môi trường axit, kích ứng niêm mạc âm đạo.

"Dùng dung dịch vệ sinh có độ pH không phù hợp (pH<3.8 và pH > 4.5) là nguyên nhân phổ biến gây mất cân bằng âm đạo. Khiến các tác nhân (vi khuẩn, virus, nấm…) có điều kiện thuận lợi phát triển và cơ thể phản ứng với các tác nhân đó tạo ra cảm giác ngứa"
Theo BS. Nguyễn Ánh Loan, Chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG

Các yếu tố nguy cơ:

• Dùng dung dịch vệ sinh có thành phần chứa các hương liệu tổng hợp (paraben, SLS...)

• Cơ thể bị dị ứng với các chất tạo bọt hoặc màu nhân tạo

• Vệ sinh âm đạo sai cách: lạm dụng dung dịch vệ sinh (sử dụng quá nhiều dung dịch vệ sinh cho mỗi lần rửa hoặc rửa quá nhiều lần trong ngày), thụt rửa sâu khi vệ sinh.

Mất cân bằng pH và nguy cơ viêm âm đạo

Một trong những hậu quả rõ ràng nhất khi độ pH bị rối loạn chính là việc vi khuẩn có hại trong môi trường âm đạo có cơ hội phát triển, dẫn đến viêm nhiễm ở âm đạo. Dưới đây là hai tác nhân gây viêm âm đạo phổ biến nhất:

Nấm Candida:

• Gây ngứa nhiều, rát bên trong, ra khí hư dạng đỏ vàng hoặc trắng đục

Vi khuẩn:

• Khí hư có mùi hồi tắng, ngứa và ra dịch loãng hoặc bất thường

Dùng dung dịch vệ sinh có pH cao hơn 4.5 hoặc dung dịch chứa chất tẩy rửa sẽ tạo điều kiện cho hai loại vi sinh vật này phát triển.

Cách nhận biết ngứa rát do dị ứng hay viêm âm đạo?

Việc phân biệt giữa ngứa rát do kích ứng tức thời và viêm âm đạo do vi khuẩn hoặc nấm là rất quan trọng. Nếu không được nhận diện đúng, tình trạng viêm có thể kéo dài và ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày.

Dấu hiệu dị ứng hoặc kích ứng:

• Ngứa nhẹ, râm ran sau khi dùng sản phẩm

• Vùng kín hơi tấy đỏ nhưng không tiết dịch bất thường

• Cảm giác khó chịu biến mất sau khi ngừng dùng dung dịch

Dấu hiệu viêm âm đạo:

• Ngứa rát dữ dội, lan rộng vùng âm hộ – âm đạo

• Khí hư bất thường: có mùi tanh, màu xám, vàng hoặc trắng vón cục

• Đau khi quan hệ hoặc tiểu tiện

• Có thể kèm theo sốt nhẹ, sưng đau

Lưu ý: Nếu các dấu hiệu kéo dài hơn 3 ngày hoặc kèm theo khí hư bất thường (thay đổi màu, mùi…), bạn nên đi khám phụ khoa càng sớm càng tốt. Việc trì hoãn sẽ tăng nguy cơ lây lan viêm nhiễm lên cổ tử cung hoặc vùng chậu.

Dung dịch vệ sinh có độ pH bao nhiêu là phù hợp?

Như đã đề cập ở trên, độ pH lý tưởng của môi trường âm đạo nằm trong khoảng 3.8 đến 4.5. Dung dịch vệ sinh tốt là loại giúp duy trì độ pH này, không làm xáo trộn hệ vi sinh có lợi.

Khi chọn dung dịch vệ sinh, bạn nên:

• Ưu tiên sản phẩm ghi rõ pH từ 3.8 – 4.5

• Tránh sản phẩm chứa chất tạo bọt hoặc xà phòng

• Tránh các dung dịch vệ sinh có mùi nồng hoặc chất bảo quản

• Ưu tiên các sản phẩm thành phần chiết xuất tự nhiên, như: trà xanh, lô hội, cúc la mã…

Sai lầm phổ biến khi dùng dung dịch vệ sinh

Ngay cả khi chọn đúng sản phẩm, nếu dùng không đúng cách, nguy cơ viêm nhiễm vẫn rất cao:

• Dùng thay cho nước rửa hàng ngày: khiến vùng kín bị tẩy rửa quá mức

• Lạm dụng: vệ sinh âm đạo với quá nhiều dung dịch hoặc quá nhiều lần mỗi ngày(>3 lần) khiến cho các vi sinh vật có lợi bị tiêu diệt cùng các vi sinh vật có hại.

• Thụt rửa sâu âm đạo: hành động này gây rối loạn cân bằng vi sinh, tạo điều kiện cho nấm và vi khuẩn phát triển.

• Dùng dung dịch vệ sinh khi đang có dấu hiệu viêm nhiễm mà không hỏi ý kiến bác sĩ.

Khi nào nên đi khám bác sĩ?

Không phải mọi trường hợp ngứa rát đều cần điều trị y tế, nhưng bạn nên đi khám nếu:

• Triệu chứng kéo dài hơn 2–3 ngày dù đã ngưng dùng sản phẩm

• Có hiện tượng khí hư bất thường hoặc khí hư có mùi lạ

• Đau rát khi quan hệ hoặc tiểu tiện

• Đã từng có tiền sử viêm âm đạo và tái phát nhiều lần

Một số tình trạng như viêm âm đạo do Trichomonas hoặc nhiễm Human Papillomavirus (HPV - Human Papillomavirus) có thể có biểu hiện ban đầu rất giống kích ứng thông thường nhưng cần được xử lý y tế chuyên sâu.

“Nhiều người nghĩ rằng dung dịch vệ sinh là sản phẩm 'càng mạnh càng sạch'. Nhưng trên thực tế, việc chọn sai pH hay dùng quá thường xuyên đều có thể gây tác dụng ngược. Quan trọng là hiểu đúng và sử dụng đúng cách để bảo vệ hệ vi sinh tự nhiên của âm đạo.”
Theo BS. Nguyễn Ánh Loan, Chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG

Kết luận

Ngứa rát âm đạo sau khi dùng dung dịch vệ sinh là tình trạng không hiếm gặp, nhưng cũng không nên xem nhẹ. Việc lựa chọn sản phẩm phù hợp với độ pH sinh lý, thành phần dịu nhẹ và sử dụng đúng cách là yếu tố then chốt để giữ cho vùng kín luôn khỏe mạnh.

Nếu triệu chứng kéo dài hoặc xuất hiện thêm các biểu hiện bất thường khác như khí hư có mùi, thay đổi màu sắc hoặc cảm giác đau khi quan hệ, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo viêm nhiễm cần được thăm khám và điều trị kịp thời.

---

Việc hiểu đúng về sức khỏe vùng kín sẽ giúp bạn tự tin hơn trong chăm sóc bản thân. Nếu có bất kỳ băn khoăn nào, bạn có thể đặt lịch khám tại Phòng khám Đa khoa SIHG – nơi quy tụ đội ngũ Bác Sĩ giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống thiết bị hiện đại như:

• Máy siêu âm đa năng V8 với khả năng chẩn đoán hình ảnh rõ nét

• Hệ thống xét nghiệm tự động Sysmex cho kết quả nhanh chóng, hỗ trợ chẩn đoán và phác đồ điều trị hiệu quả

• Giường khám sản phụ khoa nhập khẩu mang lại trải nghiệm khám thoải mái và an toàn

Để có thêm thông tin chi tiết vui lòng liên hệ

Phòng khám Đa khoa SIHG

Địa chỉ: Số 16, Đường Tôn Dật Tiên, Phường Tân Hưng, TP. HCM (kế bên Aeon Citimart)

Hotline: 0902681711 – 0906801711

Cố vấn chuyên môn cho bài viết

BS. Nguyễn Ánh Loan là chuyên gia Sản Phụ khoa với hơn 35 năm kinh nghiệm, từng đảm nhiệm vai trò Trưởng khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản tại Trung tâm Y tế Quận 5. Hiện Bác sĩ đang công tác tại Phòng khám Đa khoa SIHG