Ngứa vùng kín kéo dài không chỉ khiến bạn mất tự tin và khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý phụ khoa hoặc bệnh lây qua đường tình dục. Khi triệu chứng này kéo dài trên 3 ngày và không cải thiện dù đã vệ sinh đúng cách, việc tìm hiểu nguyên nhân là rất quan trọng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO - World Health Organization), hơn 60% phụ nữ từng trải qua ít nhất một lần có triệu chứng ngứa âm đạo. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xuất hiện kèm theo khí hư bất thường, mùi hôi hoặc sưng đỏ thì nguy cơ bạn mắc các bệnh viêm nhiễm rất cao.

BS. Nguyễn Ánh Loan, chuyên khoa Sản Phụ khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG chia sẻ:
“Ngứa vùng kín kéo dài có thể là dấu hiệu báo trước của nhiều bệnh phụ khoa. Hiểu được nguyên nhân sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe tốt hơn.”

Ngứa vùng kín kéo dài là gì?

Ngứa vùng kín kéo dài là cảm giác ngứa hoặc kích thích khó chịu ở vùng âm hộ – âm đạo, kéo dài liên tục hoặc tái diễn nhiều ngày liền. Triệu chứng thường đi kèm:

• Khí hư nhiều, màu trắng đục, vàng, xanh hoặc xám.

• Mùi hôi khó chịu, đặc biệt sau quan hệ hoặc vào buổi sáng sau khi thức dậy.

• Sưng đỏ hoặc cảm giác nóng rát.

• Đau khi đi tiểu hoặc khi quan hệ.

Nguyên nhân thường gặp gây ngứa vùng kín kéo dài

Dưới đây là những bệnh lý và tình trạng thường gặp có thể gây ra triệu chứng này, kèm theo cơ chế khiến bạn bị ngứa.

1. Viêm âm đạo

Viêm âm đạo là tình trạng niêm mạc âm đạo bị viêm do mất cân bằng hệ vi sinh, khiến vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng phát triển mạnh. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ngứa vùng kín.

Cơ chế gây ngứa:
Sự thay đổi pH âm đạo làm vi khuẩn có hại tiết ra độc tố và enzyme phá vỡ niêm mạc. Niêm mạc bị tổn thương kích thích các đầu dây thần kinh cảm giác, gây ngứa rát kéo dài. Kèm theo khí hư bất thường khiến vùng kín luôn ẩm ướt, làm cơn ngứa thêm nghiêm trọng.

2. Viêm âm hộ

Viêm âm hộ là tình trạng viêm hoặc kích ứng ở môi lớn, môi bé và vùng tiền đình âm đạo. Bệnh có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc kèm viêm âm đạo.

Cơ chế gây ngứa:
Da vùng âm hộ rất mỏng và nhạy cảm. Khi tiếp xúc với tác nhân kích ứng như xà phòng, dung dịch vệ sinh có pH < 3.8 hoặc pH > 4.5, mồ hôi hoặc đồ lót ẩm, khiến da dễ bị tổn thương dẫn đến âm đạo bị ngứa.

3. Nhiễm nấm Candida

Nấm Candida albicans thường tồn tại ở âm đạo với số lượng nhỏ và không gây hại. Khi môi trường pH thay đổi hoặc hệ miễn dịch suy yếu, nấm Candida phát triển nhanh, gây viêm nhiễm âm đạo do nấm.

Cơ chế gây ngứa:
Nấm Candida sản sinh các enzyme phá vỡ tế bào biểu mô, tạo ra các tổn thương nhỏ trên niêm mạc. Tổn thương này kích thích thụ thể thần kinh cảm giác, dẫn đến ngứa ngáy, triệu chứng này thường rõ hơn vào ban đêm hoặc khi trời nóng ẩm.

4. Nhiễm ký sinh trùng Trichomonas

Trichomonas vaginalis là ký sinh trùng đơn bào lây qua quan hệ tình dục và là nguyên nhân phổ biến gây viêm âm đạo.

Cơ chế gây ngứa:
Ký sinh trùng bám vào niêm mạc âm đạo, tiết ra chất độc làm tổn thương mô. Tổn thương kèm viêm, sưng đỏ và khí hư loãng, có bọt và mùi hôi khiến vùng kín luôn ẩm ướt, làm cơn ngứa lan rộng và nặng hơn.

5. Viêm da tiếp xúc vùng kín

Viêm da tiếp xúc xảy ra khi da vùng kín bị kích ứng hoặc dị ứng bởi các chất như bột giặt, dung dịch vệ sinh có pH < 3.8 hoặc pH > 4.5, giấy vệ sinh có mùi thơm, hoặc vải quần lót kém thoáng khí.

Cơ chế gây ngứa:
Chất kích ứng phá vỡ hàng rào bảo vệ da, kích hoạt phản ứng miễn dịch và giải phóng histamin.

6. Các bệnh lây qua đường quan hệ tình dục (STDs – Sexually Transmitted Diseases)

Các bệnh lây qua đường quan hệ như lậu (Neisseria gonorrhoeae), nhiễm vi khuẩn chlamydia (Chlamydia trachomatis) hoặc mụn rộp sinh dục do virus HSV (Herpes simplex virus) đều có thể gây ngứa vùng kín kéo dài.

Cơ chế gây ngứa:

• Vi khuẩn hoặc virus tấn công niêm mạc âm đạo, gây viêm loét hoặc tổn thương nhỏ.

• Quá trình viêm kích hoạt hệ miễn dịch, giải phóng Histamin. Histamin là một chất hoá học trung gian tự nhiên của cơ thể có tác dụng làm giãn mao mạch, tăng tính thẩm thấu của thành mao mạch, tạo triệu chứng ngứa và nóng rát rõ rệt. 

• Một số bệnh như mụn rộp sinh dục còn gây mụn nước li ti, khi vỡ sẽ tăng cảm giác rát và ngứa.

7. Nhiễm giun kim

Giun kim (Enterobius vermicularis) là loại ký sinh trùng đường ruột có thể di chuyển ra vùng sinh dục, đặc biệt vào ban đêm.

Cơ chế gây ngứa:

• Giun cái di chuyển ra rìa hậu môn và vùng âm hộ để đẻ trứng, tiết ra chất gây kích ứng da.

• Hoạt động này chủ yếu diễn ra về đêm, khiến cơn ngứa tăng mạnh lúc ngủ, làm mất ngủ và mệt mỏi.

Yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị ngứa vùng kín kéo dài

Ngoài các bệnh lý kể trên, một số yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ bị ngứa vùng kín kéo dài:

• Vệ sinh âm đạo không đúng cách: Dùng dung dịch vệ sinh có độ có pH < 3.8 hoặc pH > 4.5 hoặc vệ sinh quá nhiều lần trong ngày, làm mất cân bằng hệ vi sinh âm đạo.

• Quần áo: Mặc quần bó sát, đồ lót ẩm hoặc không thoáng khí

• Thay đổi nội tiết tố: Giai đoạn mang thai, tiền mãn kinh hoặc sau sinh làm thay đổi độ ẩm và pH âm đạo.

• Quan hệ không an toàn có thể làm tăng nguy cơ viêm và lây nhiễm.

• Cơ địa: Cơ thể dễ phản ứng với hóa chất, xà phòng hoặc mùi hương nhân tạo cũng một trong những nguyên nhân có thể gây ngứa vùng kín kéo dài.

Vậy khi nào nên đi khám?

Nếu bạn thấy mình bị ngứa vùng kín kéo dài hơn 3 ngày dù đã vệ sinh đúng cách, hoặc kèm theo khí hư bất thường (có mùi lạ, đổi màu, ra nhiều hơn bình thường) thì đừng chủ quan. Đây không chỉ là cảm giác khó chịu đơn thuần mà có thể là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe.

Khi vùng kín xuất hiện sưng đỏ, nổi mẩn hay mụn nước, hoặc bạn cảm thấy đau khi quan hệ, đau khi đi tiểu, thì tình trạng đã rõ ràng hơn là có vấn đề viêm nhiễm âm đạo. Thậm chí, nếu kèm theo sốt hoặc đau bụng dưới, nguy cơ bệnh lý đã ở mức đáng lo và cần kiểm tra ngay.

Khi gặp các triệu chứng trên, bạn nên đi khám phụ khoa sớm, bởi để lâu sẽ khiến việc điều trị phức tạp hơn và dễ để lại biến chứng. Với những chị em đã có gia đình, việc khám phụ khoa định kỳ 1–2 lần/năm là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản lâu dài.

Kết luận

Ngứa vùng kín kéo dài là triệu chứng cần được chú ý vì có thể liên quan đến nhiều bệnh phụ khoa và bệnh lây qua đường quan hệ. Việc hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn nhận diện sớm các dấu hiệu bất thường và chủ động phòng ngừa.
Hãy lắng nghe cơ thể, duy trì vệ sinh âm đạo đúng cách, lựa chọn quần áo phù hợp và đi khám định kỳ để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Cố vấn chuyên môn cho bài viết

BS. Nguyễn Ánh Loan là chuyên gia Sản Phụ khoa với hơn 35 năm kinh nghiệm, từng đảm nhiệm vai trò Trưởng khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản tại Trung tâm Y tế Quận 5. Hiện Bác sĩ đang công tác tại Phòng khám Đa khoa SIHG