Bạn cảm thấy ngứa vùng kín, xuất hiện khí hư lạ, mùi khó chịu hoặc đau rát khi quan hệ? Đây có thể là dấu hiệu của viêm âm đạo – một trong những bệnh lý phụ khoa phổ biến ở phụ nữ độ tuổi sinh sản.

Theo BS CKII. Dương Phương Mai, Chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG, viêm âm đạo có thể do nhiều nguyên nhân như vi khuẩn, nấm hoặc trùng roi. Nếu chưa có điều kiện đến khám với bác sĩ chuyên khoa ngay, bạn có thể áp dụng một số cách điều trị viêm âm đạo tại nhà giúp cải thiện triệu chứng trước khi đi khám.

“Tuy nhiên, các phương pháp tại nhà chỉ mang tính hỗ trợ, không thay thế được việc chẩn đoán và điều trị chuyên khoa” – BS CKII. Dương Phương Mai nhấn mạnh.

Viêm âm đạo là gì? Nguyên nhân phổ biến

Viêm âm đạo là tình trạng viêm nhiễm tại vùng âm đạo. Khi mắc bệnh, phụ nữ thường gặp các biểu hiện như:

• Khí hư bất thường (màu vàng, xanh, trắng đục...)

• Mùi hôi vùng kín

• Ngứa, rát, sưng đỏ

• Đau khi quan hệ hoặc đi tiểu

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO - World Health Organization), 3 nguyên nhân phổ biến gây viêm âm đạo gồm:

• Vi khuẩn (Viêm âm đạo do vi khuẩn – Bacterial Vaginosis)
  Loại này thường xuất hiện khi hệ vi sinh trong âm đạo bị mất cân bằng. Vi khuẩn có hại phát triển mạnh, lấn át lợi khuẩn Lactobacillus.

• Nấm Candida albicans (Viêm âm đạo do nấm)
  Nấm men là nguyên nhân phổ biến thứ hai, thường gặp sau khi dùng kháng sinh dài ngày, vệ sinh không đúng cách hoặc mặc quần lót bó sát thường xuyên.

• Trùng roi Trichomonas vaginalis (Viêm âm đạo do ký sinh trùng)
  Lây lan chủ yếu qua đường quan hệ. Loại viêm này dễ tái phát nếu không điều trị triệt để cho cả hai vợ chồng.

Lưu ý: Các dạng viêm âm đạo đều cần được xác định nguyên nhân chính xác để điều trị đúng cách. Nếu để kéo dài, bệnh có thể dẫn đến viêm âm đạo mãn tính hoặc gây viêm cổ tử cung, viêm vùng chậu và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

9 cách điều trị viêm âm đạo tại nhà

1. Vệ sinh vùng kín bằng lá trầu không

Lá trầu không chứa nhiều tinh dầu có hoạt tính kháng khuẩn tự nhiên. Một số nghiên cứu từ Viện Dược liệu Việt Nam cho thấy lá trầu có khả năng ức chế vi khuẩn E.coli, tụ cầu vàng và nấm Candida – những tác nhân gây viêm âm đạo phổ biến.

Cách thực hiện đúng cách tại nhà:

• Rửa sạch 7–10 lá trầu, vò nhẹ.

• Đun sôi với 1,5 lít nước trong 10 phút, thêm một chút muối.

• Để nguội bớt, dùng để xông vùng kín khoảng 10 phút.

• Sau khi xông, có thể dùng nước nguội để rửa nhẹ vùng kín, sau đó lau khô bằng khăn sạch.

Không nên ngâm âm đạo trong nước lá trầu hoặc thụt rửa vào sâu trong âm đạo. Việc này có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh tự nhiên.

2. Dùng nước muối sinh lý hoặc nước muối pha loãng

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC - Centers for Disease Control and Prevention), nước muối sinh lý (NaCl 0.9%) là dung dịch an toàn để vệ sinh vùng kín khi bị ngứa hoặc khí hư bất thường.

Cách sử dụng:

• Mua nước muối sinh lý tại hiệu thuốc uy tín (dạng chai vô trùng).

• Dùng để rửa vùng kín ngày 1–2 lần, sau đó lau khô bằng khăn sạch.

• Không dùng nước muối tự pha nếu không biết tỷ lệ chuẩn. Nếu cần pha tại nhà, hãy sử dụng 1 lít nước đun sôi để nguội + 1 thìa cà phê muối biển sạch (khoảng 5g).

Thói quen lạm dụng nước muối tự pha không đúng tỷ lệ, có thể gây khô rát hoặc làm tổn thương niêm mạc âm đạo.

3. Xông hơi vùng kín bằng ngải cứu

Ngải cứu là một loại thảo dược quen thuộc, có đặc tính kháng viêm, sát khuẩn tự nhiên. Khi dùng để xông hơi, ngải cứu giúp làm dịu cảm giác ngứa, rát và hỗ trợ làm khô vùng kín bị ẩm ướt do khí hư ra nhiều.

Cách thực hiện an toàn tại nhà:

• Dùng khoảng 1 nắm lá ngải cứu tươi, rửa sạch.

• Nấu với 1 lít nước, có thể thêm vài hạt muối trắng.

• Đổ nước ra thau, đặt ghế xông có lỗ ở giữa, đảm bảo khoảng cách an toàn để tránh bị bỏng hơi nóng.

• Xông từ 10–15 phút.

Lưu ý: Không xông vùng kín nếu đang trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc có vết thương hở vùng âm hộ. Chỉ nên xông 2–3 lần/tuần để tránh gây mất cân bằng độ ẩm tự nhiên.

4. Chữa viêm âm đạo bằng tỏi

Tỏi giàu chất allicin – một hoạt chất có tính kháng khuẩn mạnh, đặc biệt với vi khuẩn và nấm Candida. Theo cẩm nang y học toàn cầu (MSD – Manuals) allicin trong tỏi có thể ức chế một số loại vi sinh vật gây viêm nhiễm phụ khoa.

Cách sử dụng phù hợp:

• Ăn sống 1–2 tép tỏi mỗi ngày cùng với bữa ăn để tăng sức đề kháng.

• Có thể dùng viên tỏi đen hoặc tỏi ngâm mật ong (theo liều lượng phù hợp).

• Không đặt tỏi trực tiếp vào âm đạo vì có thể gây bỏng niêm mạc, mất cân bằng pH.

5. Dùng gel nha đam nguyên chất

Nha đam (lô hội) có đặc tính làm dịu, chống viêm và cấp ẩm nhẹ nhàng. Với phụ nữ bị ngứa rát do viêm âm đạo, nha đam có thể hỗ trợ làm dịu và phục hồi da vùng kín nếu được sử dụng đúng cách.

Cách sử dụng tại nhà:

• Cạo lớp gel trong suốt từ lá nha đam tươi, rửa sạch mủ vàng.

• Dùng một lượng nhỏ bôi bên ngoài âm hộ (vùng môi lớn, môi bé), không bôi sâu vào trong âm đạo.

• Để 5–7 phút rồi rửa sạch lại bằng nước ấm, lau khô.

Chọn nha đam hữu cơ, không phun thuốc. Nếu có dấu hiệu kích ứng (ngứa tăng, đỏ rát) thì nên ngưng sử dụng ngay.

6. Sử dụng giấm táo pha loãng

Giấm táo giúp cân bằng lại môi trường âm đạo nhờ vào độ pH thấp (axit nhẹ). Khi sử dụng đúng liều lượng, giấm táo có thể hỗ trợ hạn chế sự phát triển của nấm Candida – tác nhân chính gây viêm nấm âm đạo.

Cách dùng tại nhà:

• Pha 1 thìa canh giấm táo hữu cơ vào 500ml nước ấm.

• Dùng dung dịch này rửa vùng kín ngoài, không ngâm vùng kín.

• Thực hiện 1–2 lần/tuần.

Tuyệt đối không pha đặc hoặc dùng giấm công nghiệp vì có thể làm tổn thương niêm mạc.

7. Dùng lá chè xanh

Lá chè xanh chứa EGCG (Epigallocatechin gallate) – hoạt chất chống oxy hóa mạnh, có khả năng tiêu diệt vi khuẩn và kháng viêm hiệu quả. Đây là một mẹo dân gian lành tính được nhiều phụ nữ tin dùng để hỗ trợ điều trị viêm âm đạo nhẹ.

Cách dùng:

• Rửa sạch 1 nắm lá chè xanh, vò nhẹ, đun sôi với 1 lít nước trong 10 phút.

• Dùng nước để xông hoặc rửa vùng kín mỗi lần khoảng 5–7 phút.

• Lặp lại 2–3 lần/tuần, sau khi vệ sinh xong nên lau khô kỹ.

8. Sữa chua không đường

Sữa chua là nguồn bổ sung tự nhiên lợi khuẩn Lactobacillus – vi khuẩn có lợi giúp duy trì pH âm đạo lý tưởng (~3.8–4.5) và ức chế hại khuẩn.

Cách hỗ trợ từ bên trong:

• Ăn 1–2 hộp sữa chua không đường mỗi ngày, nên chọn loại lên men tự nhiên.

• Tránh loại sữa chua nhiều đường hoặc có hương nhân tạo vì dễ gây mất cân bằng vi khuẩn.

BS CKII. Dương Phương Mai cho biết: “Thói quen ăn sữa chua mỗi ngày không chỉ tốt cho hệ tiêu hóa mà còn giúp phụ nữ phòng ngừa viêm âm đạo tái phát nhờ cân bằng nội sinh.”

Xem thêm: Chế độ ăn uống cho người viêm âm đạo

9. Vệ sinh vùng kín đúng cách với dung dịch chuyên dụng

Cuối cùng – nhưng quan trọng nhất – là giữ vùng kín sạch sẽ đúng cách mỗi ngày. Việc này không chỉ giúp giảm nguy cơ viêm mà còn hỗ trợ các phương pháp điều trị tại nhà phát huy tác dụng.

Nguyên tắc vệ sinh:

• Dùng dung dịch vệ sinh chuyên dụng có độ pH khoảng 3.8–4.5

• Không rửa quá 2 lần/ngày

• Lau vùng kín từ trước ra sau (tránh đưa vi khuẩn từ hậu môn lên âm đạo)

• Không dùng xà phòng, chất tẩy mạnh hoặc thụt rửa sâu vào âm đạo

Tổng kết

Qua các phương pháp trên, chúng ta có thể thấy rằng việc điều trị viêm âm đạo tại nhà hoàn toàn có thể giúp giảm nhẹ triệu chứng trong giai đoạn đầu – nhất là khi chưa có điều kiện đến cơ sở y tế ngay. Tuy nhiên, như BS CKII. Dương Phương Mai, Chuyên khoa Sản Phụ Khoa, Phòng khám Đa khoa SIHG khuyến nghị:

“Không phải mọi trường hợp viêm âm đạo đều giống nhau, do đó việc tự điều trị kéo dài mà không có hướng dẫn y khoa có thể khiến bệnh chuyển nặng, gây biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản.”

Các phương pháp chữa viêm âm đạo tại nhà chỉ nên xem là biện pháp hỗ trợ, không thay thế cho việc khám và điều trị chuyên sâu bởi bác sĩ sản phụ khoa. Đặc biệt, nếu bạn gặp những dấu hiệu sau, cần đến khám càng sớm càng tốt:

• Triệu chứng kéo dài >7 ngày không cải thiện

• Đau rát khi quan hệ vợ chồng

• Ra khí hư có mùi nồng, lẫn máu

• Ngứa dữ dội và sưng tấy vùng kín

• Đã từng bị viêm âm đạo nhiều lần trong năm

Nếu bạn đang sinh sống tại Quận 7 hoặc khu vực lân cận và muốn kiểm tra tình trạng viêm âm đạo, hãy cân nhắc đặt lịch khám tại Phòng khám Đa khoa SIHG – Số 16, Đường Tôn Dật Tiên, Phường Tân Hưng, TP. HCM (kế bên Aeon Citimart).

Tại đây, đội ngũ bác sĩ có chuyên môn cao như BS CKII. Dương Phương Mai sẽ trực tiếp thăm khám với sự hỗ trợ từ các thiết bị hiện đại như máy siêu âm đa năng V8, hệ thống xét nghiệm Sysmex – mang lại độ tin cậy cao trong chẩn đoán.

📞 Hotline đặt lịch khám: 0902681711 – 0906801711

Cố vấn chuyên môn cho bài viết

BS CKII. Dương Phương Mai là Bác sĩ Sản Phụ khoa và Hỗ trợ sinh sản với hơn 40 năm kinh nghiệm, nguyên là Trưởng khoa Kế hoạch hóa gia đình – BV Từ Dũ và Phó Giám đốc chuyên môn – BV Phụ sản Quốc tế TP.HCM.